İran’ın para birimi Riyal, Dolar karşısında tarihi bir düşüş kaydetti. Haziran ayından bu yana Riyal Dolar karşısında yüzde 20 değer kaybetti.
...
İran’ın para birimi Riyal, Dolar karşısında tarihi bir düşüş kaydetti. Haziran ayından bu yana Riyal Dolar karşısında yüzde 20 değer kaybetti.
1 Dolar bugün 41 bin 300 Riyal’e eşit.
Uzmanlara göre ülkede yaptırımlardan dolayı enerji ihracatının Dolar ile yapılamıyor olmasından Trump’ın seçilmesine kadar, çok sayıda etken Riyal’in dibe vurmasına neden oldu: Euronews Farsi dili servisi muhabiri Hüseyin Allavi: “Tüm dış etkenler arasında, Amerika Birleşik Devletleri’nde faiz oranlarının artması Dolar’ın İran da dahil küresel piyasalarda değerinin artmasına neden oldu. Başka bir açıklayıcı faktör ise İran nükleer anlaşmasının geleceği hakkında şüphelerin artmasına sebep olan Donald Trump’ın ABD başkanı seçilmesi. Tüm bunların yanı sıra bir de iç etkenler var. O da borsacılar ve seyahat edenler tarafından Dolar’a talebin artması.” değerlendirmesinde bulundu.
İran Riyal’i 10 yıl önce Dolar karşısında bir kez daha dibe vurmuş, bir Dolar 9 bin 200 Riyal’e tekabül etmişti.
2012’de ABD ve AB tarafından Tahran’a nükleer program sonucu uygulanan yaptırımlar sonucu İran para biriminin yeniden değer kaybetmişti. (1 dollar: 35.000 Rial)
2013’te Hasan Ruhani’nin iktidara gelmesi ve 6 ay önce yaptırımların kaldırılmasıyla Riyal’in değeri istikrara kavuşmuş, 1 Dolar 34,600 Riyal olmuştu.
Son 10 yıl içerisinde Riyal Dolar karşısında yüzde 450 değer kaybetti.
Nükleer programdan dolayı İran’a dayatılan yaptırımlar tahminlerin ötesinde bir etki bırakarak döviz kurunda düşüşe neden oldu.
İran Merkez Bankası yetkilileriyse milli para Riyal’i istikrarlı bir seviyede tutabilmek için temel ürünleri ithal edenlere Dolar’ı özel seviyede tuttu. Ekonomistler bu planın ters tepmesinden dolayı Riyal’in değer kaybettiğine dikkat çekiyor.
Riyal’in değer kaybetmesiyle ithalatın maliyet arttı ve pazardaki fiyatlar tavan yaptı.
Durum böyle olunca halkla birlikte döviz işlemcileri de sokağa döküldü.
15-29 yaş arası gençlerde işsizlik oranının yüzde 27’ye ulaştığı İran’da döviz kurundaki düşüş yaşam standartı ve istihdam için tehdit oluşturuyor: Hüseyin Allavi: “İran Merkez Bankası sene sonu tatilinden sonra Riyal’in Dolar karşısında normal seviyeye döneceği tahmininde bulunuyor. Ekonomistlere göre ise aksine kurdaki düşüş hızlanmaya devam edecek ve etki uzun vadede de hissedilecek.
Son haftalarda temel ürünlerde fiyatlar hızlı bir yükselişe geçti. Dolar’ın değer kazanması ithal edilen ürünlerin daha pahalıya gelmesine sebep oldu. Dolar’ın yükseldiği algısı doğrudan temel ürün fiyatlarının da artmasını neden oluyor.” dedi.
Riyal’in değer kaybıyla petrol ihracatından elde edilen gelirin azalması Merkez Bankası’nın ulusal para birimine müdahale kabiliyetine zarar verirken, Dolar kıtlığına hükümetin müdahalesinin ne kadar daha sürdürebileceği ayrı bir soru işareti…
